Sarı nokta hastalığı, tıp dilinde “makula dejenerasyonu” olarak adlandırılır ve özellikle ileri yaşlarda görme kaybının en yaygın nedenlerinden biridir. Görme merkezinde yer alan makula, keskin ve net görmeden sorumludur. Bu bölgede zamanla meydana gelen bozulmalar hem merkezi görmeyi etkiler hem de kişinin günlük yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürebilir. Sarı nokta hastalığı kuru ve yaş olmak üzere iki ana formda görülür. Bu iki tip hem ilerleyiş hem de tedavi yaklaşımları açısından birbirinden önemli farklılıklar taşır.
Sarı Nokta Hastalığı (Makula Dejenerasyonu) Nedir?
Makula dejenerasyonu, gözün retina tabakasındaki makula adı verilen alanın yapısal olarak bozulmasıyla karakterize bir hastalıktır. Bu bozulma, kişinin merkezi görüşünü etkiler; örneğin kitap okuma, yüz tanıma veya ince detayları seçme gibi görsel işlevlerde belirgin zorluklara yol açar. Genellikle yaşa bağlı olarak ortaya çıkan bu hastalık, genetik faktörler, sigara kullanımı, hipertansiyon ve beslenme alışkanlıkları gibi çeşitli nedenlerle tetiklenebilir.
Kuru Tip Sarı Nokta: Yavaş İlerleyen Form
Kuru tip sarı nokta, hastalığın en yaygın formudur ve vakaların yaklaşık %85-90’ını oluşturur. Bu formda, makula bölgesinde “drusen” adı verilen sarımsı protein birikimleri gözlenir. Bu birikimler zamanla retina hücrelerinin beslenmesini engeller ve görme işlevi giderek zayıflar. Kuru tip genellikle yavaş seyreder; hastalar uzun bir süre boyunca yalnızca hafif bulanıklık veya görsel hassasiyet yaşarlar.
Belirtiler erken dönemde fark edilmeyebilir fakat zamanla düz çizgilerin eğri görünmesi, renk algısında solmalar ya da merkezi görmede gölgelenmeler gibi şikâyetler ortaya çıkabilir. Bu formun ilerlemesi, görme kaybının daha sessiz ancak sürekli bir şekilde yaşanmasına neden olur.
Yaş Tip Sarı Nokta: Hızlı İlerleyen ve Daha Agresif Form
Yaş tip sarı nokta hastalığı, kuru tipe kıyasla daha az sıklıkla görülür ancak çok daha hızlı ilerler. Bu formda, makula altında anormal ve kırılgan kan damarları oluşur. Bu damarlar sızıntı yaparak retina dokusunda ödem ve kanamaya neden olur. Bu süreç, merkezi görme alanında ani bozulmalara, görüntülerin dalgalanmasına ve ciddi görme kaybına yol açabilir.
Yaş tip, çoğu zaman kuru tipin ilerlemiş bir sonucu olarak ortaya çıkar ancak bazı bireylerde doğrudan yaş form gelişebilir. Ani başlayan görme sorunları, özellikle tek gözde görme kalitesinin aniden düşmesi, bu formun en belirgin özelliklerindendir. Erken tanı, bu formda görme kaybının sınırlandırılmasında büyük önem taşır.
Kuru ve yaş tip sarı nokta hastalığı, aynı temele dayanan ancak ilerleyiş ve şiddet açısından farklı seyreden iki formdur. Kuru tip daha yavaş ilerleyen ve uzun vadede görme kalitesini düşüren bir süreçken, yaş tip ani ve ciddi görme kaybına neden olabilir. Her iki formun da erken dönemde fark edilmesi ve düzenli göz muayenesiyle takip edilmesi, tedavi sürecinde önemli farklar yaratabilir. Göz sağlığınızı korumanın ilk adımı, belirtileri ciddiye almak ve zamanında uzman görüşü almaktır.
Site içeriğinde bulunan bilgiler tavsiye niteliğindedir ve tıbbi tedavi yerine geçmez. Herhangi bir sağlık sorunu durumunda mutlaka doktorunuza başvurmalısınız. Bu bilgiler hastalıkların tanı ve tedavisinde kullanılmamalıdır.
